Δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για φωτογράφιση τοπίου χωρίς να ανφερθεί στον μεγάλο δάσκαλο Ansel Adams. Μα είναι κάτι δύσκολο η φωτογράφιση τοπίου θα μου πείτε ; Μόλις κανείς δει τις φωτογραφίες του Adams θα καταλάβει ότι εδώ και πολλά χρόνια είναι επηρεασμένος από αυτόν ακόμα και αν δεν τον έχει ξανακούσει!

Ας δουμέ λίγα πράγματα για αυτόν, σίγουρα κάτι θα μάθουμε..

Ο Ansel Adams (1902-1984) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ού αιώνα, περισσότερο γνωστός για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες τοπίων και εθνικών πάρκων των Η.Π.Α. Απαράμιλλης ποιότητα και εξαιρετικήα οξύτηταα χαρακτηρίζει τις εικόνες του αποτυπώνωντας με μεγαλοπρέπεια την ομορφιά της αμερικανικής φύσης. Αναφέρεται, ότι ο ίδιος μίλησε για «Μνημειώδη Φωτογράφιση της Φύσης».

Στις φωτογραφίες του ο Ansel Adams απέδωσε όλη την τονική κλίμακα από το λευκό μέχρι το μαύρο με πολλές ενδιάμεσες διαβαθμίσεις του γκρι, ώστε οι εικόνες του να χαρακτηρίζονται για την τέλεια φωτογραφική τους σαφήνεια (πολλές εικόνες του διαθέτουν ευκρίνεια άμοια με αυτή των αεροφωτογραφίων). Η τεχνοτροπία εκτύπωσης των ασπρόμαυρων φωτογραφιών που ανέπτυξε ο ίδιος και έμεινε γνωστή ως θεωρία του «Ζωνικού Συστήματος» επηρέασε τις μεταγενέστερες γενιές φωτογράφων.

Ο Adams διέκρινε τρεις διαφορετικές κλίμακες έκθεσης για τα αρνητικά:

• Η πλήρης κλίμακα από μαύρο σε άσπρο, αναπαριστώμενη από τον Ζώνη 0 εώς την Ζώνη X.
• Την DR (Dynamic Range = δυναμικού εύρους) που περιλαμβάνει από την Ζώνη Ι έως την ζώνη IX, με την οποία Adams ήθελε να αναπαραστήσει τις πιο σκοτεινές και φωτεινές "χρήσιμες" περιοχές των αρνητικών.
• Το φάσμα υφών που περιλαμβάνει από τη Ζώνη ΙΙ ως τη ζώνη VIII. Αυτή η σειρά των ζωνών αποπνέει μια αίσθηση των υφών.

Αν και αρχικά είχε σχεδιαστεί για την αναλογική φωτογραφία και τα φιλμ, το Ζωνικό Σύστημα έχει εφαρμογές και στην ψηφιακή φωτογραφία.  Κατά μία έννοια δηλαδή το ζωνικό σύστημα αποτέλεσε προάγγελο της ψηφιακής φωτογραφίας και χρήσιμο εργαλείο για την εξεληξή της.

Μέχρι πρόσφατα, οι ψηφιακοί αισθητήρες είχαν ένα πολύ περιορισμένο δυναμικό εύρος σε σχέση με το έγχρωμο φιλμ, το οποίο, με τη σειρά του, έχει μικρότερο εύρος από ότι το μονόχρωμο φιλμ. Όμως, ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών έχουν μεγαλύτερο δυναμικό εύρος. Επίσης το γνωστό HDRI ή HDR (Hi Dynamic Range Imaging) πράγραμμα διαφόρων ψηφιακών μηχανών που παράγει εκπληκτικά αποτελέσματα, δεν απέχει πολύ από την λογική φωτογράφισης του Ansel Adams.

Αλλά πολύ τον θεοποιήσαμε, ας τον γειώσουμε και λίγο...

Δάσκαλος Adams του ήταν ο Edward Weston (ένας από τους  διασημότερους φωτογράφους  του 20ού αιώνα). Η κληρονομιά του περιλαμβάνει αρκετές χιλιάδες με άψογη σύνθεση και έξοχα τυπωμένες φωτογραφίες που έχουν επηρεάσει τους φωτογράφους σε όλο τον κόσμο για 60 έτη. Φωτογράφιζε  τοπία , μορφές όπως αγκινάρες, κοχύλια, βράχους  μέχρι γυμνά και πορτρέτα χρησιμοποιώντας πάντα  φωτογραφικές μηχανές μεγάλου format  Η λεπτή χρήση των τόνων και η ανάγλυφη φόρμα των εργασιών του έχουν γίνει τα πρότυπα με τα οποία κρίνεται η πιο  πρόσφατη φωτογραφική πρακτική.

Αν συγκρίνει κανείς το φωτογραφικό αποτέλεσμα των δύο βλέπει πραγματικά πολλές ομοιότητες. Σαφώς, ένα κομμάτι οφείλεται και στις φωτογραφικές μηχανές μεγάλου format που χρησιμοποιούσαν καθώς η μεγαλύτερη επιφάνεια φιλμ προσδίδει και μεγαλύτερη ευαισθησία στην καταγραφή και ευκρίνεια στο αποτέλεσμα.

Αν δεί κανείς το επισυναπτόμενο βιντεάκι φαίνεται ότι ο Adams δεν είναι παρά ένα geek, ένας δηλαδή εκκεντρικότατος τύπος που εκτελεί την τεχνική με απαράμμιλη αφοσίωση και όχι μια φωτογραφική ιδιοφυία.(όπως πχ ο Bresson) Ο θαυμασμός προέρχεται από το τέλειο τεχνικό αποτέλεσμα. (φωτομετρήσεις παντού, δουλειά ιδιαίτερη στο θάλαμο, προσοχή στη θέση του ήλιου, άψογη αποτύπωση του μεγαλείου της φύσης )αλλά καμμία συγκίνηση, κανένα συναίσθημα.

Τέλος, το ζωνικό σύστημα δεν άλλαξε κάτι στη φωτογραφία απλά πρόσφερε μια μεθόδευση, (ίσως επιστημονικοφανή), των αρχών φωτομέτρησης και εμφάνισης των φιλμ.

Ο Ansel Adams είναι ο δάσκαλος των τεχνικών μεθόδων φωτογράφισης που κατάφερε και έθεσε τον πήχη ψηλά  στην φωτογραφία τοπίου επηρεάζοντας γενιές φωτογράφων. Του αξίζουν τα σέβη μας ...

Επειδή εννίοτε φωτογραφίες του Adams δημοσιεύοντε σε διάφορα ηλεκτρονικά περιοδίκά και φωτογραφικές κοινότητες είναι μάλλον καλύτερη η προτροπή σε αυτά λόγω ειδίκευσης τους στο αντικέιμενο της φωτογραφίας που σίγουρα κάτι παραπάνω θα αναφέρουν για αυτές και το φωτογράφο.

http://www.dpgr.gr/forum/index.php?topic=4209.0

http://www.anseladams.com/ansel-adams-information/

http://www.lifo.gr/team/omorfia/36462?comments_page=1&comments_order=r

http://www.dpgr.gr/forum/index.php?topic=15653.0

chatnoir