Αλκοόλ και απώλεια βάρους... Μπορούμε να τα έχουμε και τα δύο;

Αλκοόλ και απώλεια βάρους... Μπορούμε να τα έχουμε και τα δύο;

Ιούλιος 20, 2011 - 09:49

του Δημήτρη Μπερτζελέτου

Αλκοόλ και (προσπάθεια) για απώλεια βάρους είναι «εχθροί», αν και η περιστασιακή κατανάλωση ποτού έχει θέση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Για την ακρίβεια πολλοί ειδικοί δηλώνουν ότι υπάρχουν οφέλη υγείας από την κατανάλωση ενός (απλού) ποτού την ημέρα, συμπεριλαμβάνοντας το μειωμένο κίνδυνο υπέρτασης. Όμως, αν ξεπερνάει κανείς το ένα ποτό την ημέρα μπορεί να σαμποτάρει τα σχέδια για απώλεια βάρους.

Το αλκοόλ μεταβολίζεται διαφορετικά από τις άλλες τροφές και ποτά. Υπό κανονικές συνθήκες, το σώμα μας παίρνει την ενέργεια του από τις θερμίδεςυπό μορφή υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών, των οποίων η πέψη γίνεται με αργούς ρυθμούς στο στομάχι-όχι όμως όταν το αλκοόλ είναι παρόν. Όταν υπάρχει κατανάλωση οινοπνεύματος, αυτή γίνεται με «ειδικά προνόμια» και δε χρειάζεται πέψη. Τα μόρια της αλκοόλης διαχέονται μέσω του τοιχώματος του στομάχου και μπορούν να φτάσουν στον εγκέφαλο και στο συκώτι μέσα σε λίγα λεπτά. Η αντίδραση αυτή ελαφρώς καθυστερεί όταν υπάρχει και τροφή, αλλά μόλις το περιεχόμενο φτάνει στο λεπτό έντερο, το αλκοόλ «αρπάζει» την ευκαιρία και απορροφάται γρήγορα. Το αλκοόλ φτάνει στη συνέχεια στο ήπαρ, το οποίο με τη σειρά του «στρέφει» όλη του την προσοχή στην εν λόγω ουσία. Ως εκ τούτου, οι υδατάνθρακες (γλυκόζη) και το λιπαρά της τροφής τείνουν να μετατραπούν σε σωματικό λίπος, «περιμένοντας» την ολοκληρωμένη αποθήκευση τους ως λίπος στο σώμα.

Το αλκοόλ είναι διουρητικό, που σημαίνει ότι προκαλεί απώλεια νερού και αφυδάτωση. Μαζί με αυτή την απώλεια νερού χάνονται σημαντικά μέταλλα, όπως μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο, ψευδάργυρος. Αυτές οι ουσίες είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του ισοζυγίου των υγρών, για την επιτέλεση χημικών αντιδράσεων, όπως και για τη μυϊκή συστολή και χαλάρωση.

Το αλκοόλ περιέχει 7 θερμίδες ανά γραμμάριο, χωρίς καμία διαθρεπτική αξία. Προσθέτει μόνο κενές θερμίδες στη διατροφή μας. Κατά συνέπεια εύλογα προκύπτει το εξής ερώτημα: «Δεν έχετε κάπου καλύτερα και υγιεινότερα να ξοδέψετε το θερμιδικό σας προϋπολογισμό;»

Το επιπλέον αλκοόλ επηρεάζει το σώμα μας, αρνητικά και με άλλους τρόπους. Πίνοντας μπορεί να προκληθεί πιο εύκολα υπνηλία, όμως ο ύπνος που προκύπτει δεν είναι πολύ βαθύς. Τελικά, το αποτέλεσμα είναι η ..λιγότερη ξεκούραση. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να αυξήσει την παραγωγή οξέων του στομάχου, έτσι επηρεάζεται το βλεννογόνο του εν λόγω οργάνου και μπορεί να προκληθεί φλεγμονή. Με τον καιρό, η υπερβολική χρήση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως έλκοςστομάχου, ηπατοπάθειες, καθώς και προβλήματα στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

Το αλκοόλ μειώνει τις αναστολές μας, κάτι επιζήμιο για μια προσπάθεια αδυνατίσματος.Το αλκοόλ διεγείρει την όρεξή μας. Είναι πιο πιθανό να νιώσει κανείς πληρότητα από την κατανάλωση φαγητού σε σχέση με την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών που έχουν τις ίδιες θερμίδες. Συν τοις άλλοις, η έρευνα δείχνει ότι εάν πίνουμε πριν ή κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, μειώνονται τόσο οι αναστολές μας, όσο και η δύναμη της θέλησης μας. Σε αυτή την κατάσταση, είναι πιο πιθανό να φάμε περισσότερο -κυρίως λιπαρά ή τηγανητά τρόφιμα-  τα οποία μπορεί να προσθέσουν βάρος και λίπος στην περιφέρεια. Eνδεικτικά:
1 μπολ ανάμεικτοι ξηροί καρποί (100 γρ.) περιέχει 608 θερμίδες,
1 μερίδα τσιπς (50 γρ.) περιέχει 270 θερμίδες.

 Για να αποφευχθεί αυτό, καλό είναι να περιμένουμε να τελειώσει  γεύμα μας και ύστερα να πιούμε το ποτό μας. Πολλά τρόφιμα που συνοδεύουν την κατανάλωση αλκοόλ (φιστίκια, τσιπς) είναι αλμυρά, τα οποίο μπορεί να αυξήσουν τη δίψα, άρα και την ενθάρρυνση να πιούμε κάτι παραπάνω.. Για να αποφύγουμε την υπερκατανάλωση, καλό είναι να πίνουμε ένα ποτήρι νερό ανάμεσα από κάθε αλκοολούχο ποτό..

Η παράλειψη ενός γεύματος για να σώσουμε κάποιες θερμίδες σας για ένα ποτό παραπάνω είναι κακή ιδέα. Πολλοί γνωρίζουν ότι θα έχουν κάποια κατανάλωση αλκοόλ αργότερα, είτε πρόκειται να πάνε σε έναμπαρ, ένα πάρτυ, μια δεξίωση, έναν μπουφέ, ακόμα και στην επιστροφή τους στο σπίτι ύστερα από μια κοπιαστική τους μέρα.  Γνωρίζοντας ότι η κατανάλωση αλκοόλ συνεπάγεται επιπλέον θερμίδες, μπορεί να είναι δελεαστικό να παρακαμφθούν ένα ή δυο σνακ/ γεύματα με δέλεαρ την κατανάλωση επιπλέον αλκοόλ. Αυτό είναι μια κακή κίνηση! Αν πάμε στο μπαρ πεινασμένοι, είναι ακόμα πιο πιθανό να τσιμπήσουμε περισσότερο από τα παρελκόμενα, ενώ από την άλλη αν πιούμε με άδειο στομάχι ενισχύουμε τις αρνητικές επιπτώσεις του αλκοόλ. Εάν σχεδιάζουμε να πιούμε αργότερα, καλύτερα να φάμε ένα υγιεινό, πλήρες γεύμα πρώτα. Έτσι, θα νιώθουμε χορτάτοι, κάτι που θα μας σταματήσει από την υπερκατανάλωση αλκοόλ. Εάν ανησυχούμε για μια επικείμενη «επική» νύχτα έξω με τους φίλους, προτιμότερο είναι να συμπεριλάβουμε ένα επιπλέον 30 λεπτο άσκησης με στόχο να πετύχουμε καλύτερο ισοζύγιο θερμίδων-αντί του να «πηδήξουμε» ένα γεύμα.

Τι είναι πιο σημαντικό, οι θερμίδες ή οι υδατάνθρακες; Πολλοί μπορεί να σκέφτονται ότι η κατανάλωση αποστάγματος είναι περισσότερο «φιλική» προς τη διατροφή γιατί δεν έχει υδατάνθρακες, ενώ το κρασί και η μπύρα (προϊόντα ζύμωσης) έχουν υδατάνθρακες. Οι διαιτόμενοι πρέπει να προσέχουν τις θερμίδες τους, αλλά πρέπει να ξέρουν επίσης ότι τα αποστάγματα έχουν λίγες λιγότερες θερμίδες από την μπύρα ή το κρασί. Επίσης, συχνά τα αποστάγματα αναμιγνύονταιμε άλλα ποτά, προσθέτοντας ακόμα πιο ..κενές θερμίδες. Ένα «σκληρό» αλκοολούχο υγρό περιέχει περίπου 100 θερμίδες ανά μικρομερίδα (σφηνάκι-45 ml), οπότε προσθέτοντας άλλο ποτό (πχ κοκταίηλ)οι θερμίδες αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Εάν πρόκειται να αναμιχθεί ένα απόσταγμα με κάτι, καλό είναι αυτό να είναι ανθρακούχο νερό ή ..νερό, αντί για χυμό φρούτων ή σιρόπια φρούτων ή λικέρ φρούτων. 

Τα πιο γλυκά ποτά, είτε ποτό ή κρασί, τείνουν να έχουν περισσότερη ζάχαρη, και κατά συνέπεια περισσότερες θερμίδες. Από την άποψη αυτή, τα ξηρά κρασιά έχουν συνήθως λιγότερες θερμίδες από τα γλυκά κρασιά.

Στον κατάλογο που ακολουθεί αναφέρονται οι θερμίδες που περιέχονται στα τυπική αλκοολούχα ποτά. Μπορούμε να συγκρίνουμε μερικά από τα αγαπημένα μας για να κάνουμε την επόμενη φορά μια καλή επιλογή στην περίπτωση που θα θελήσουμε να επιδοθούμε στην κατανάλωση ..αλκοόλ.

ποτό

Μερίδα-ποσότητα 

Θερμίδες (Kcals)

Κόκκινο κρασί

145 ml

100 

Λευκό κρασί

145 ml

100 

σαμπάνια 

145 ml

130 

Μπύρα Light

330 ml

105 

Μπύρα (κανονική) 

330 ml

140 

Μπύρα (μαύρη)

330 ml

170 

Cosmopolitan 

90 ml

165 

Martini 

90 ml

205 

Κοκταίηλ (Long Island)

240 ml

400 

Τζίν τόνικ

240 ml

175 

Ρούμι με σόδα 

240 ml

180 

Μαργαρίτα

240 ml

200 

Pina Colada

240 ml

260

Οινοπνευματώδη ποτά 40% (βότκα, τζιν, ουίσκυ) «σκέτα»

60 ml

135-145

 

επιμέλεια:

Δημήτρης Π. Μπερτζελέτος,

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc

Γενικός Γραμματέας Ένωσης Διαιτολόγων- Διατροφολόγων

www.bertzeletos.gr